ج

حشراتی از خانواده ملخ که به داشتن صدای بلند برای غوغای شبانه شناخته می‌شود. موجوداتی از نوع جیرجیرک وجود دارد که با نام «بستگان شیطانی جیرجیرک» شناخته می شوند و در باتلاق‌های میج واتر زندگی می‌کنند. جیرجیر شبانه آنها فرودو و یاران را در هنگام عبور از باتلاق، از خواب باز داشت که باعث شد سم به آن‌ها لقب نیکر بریکرز بدهد. (یاران حلقه، جلد ۱، فصل ۱۱، خنجری در تاریکی)

حدودا ده مایلی شمال پل برندی واین، روی مرزهای «فاردینگ شرقی» شایر، رودخانه برندی واین به دو شاخابه تقسیم می شود. رودخانه به همین شکل حدودا دو مایل جریان میابد و یک جزیره دراز و باریک را پیش از آن که دو شاخابه بار دیگر به یکدیگر بپیوندند و به سمت جنوب جاری شوند، تشکیل می دهد. این جزیره با نام «جزیره گیردلی» شناخته می شد، نامی که هیچگاه تشریح و توضیح داده نشد، اما به نظر میرسد که در حقیقت منشا این نام، آن بوده که این جزیره،«حلقه ای» (girdle  در لغت به معنی حلقه است) است که توسط دو شاخابه برندی واین تشکیل شده است. ضمنا به نظر میرسد که «girdley» شامل عنصری مرسوم در انگلیسی قدیم است:«ey» که به معنی «جزیره ای کوچک» است (شکل امروزی این عنصر،eyot است.)

بزرگ‌ترین جزیره ای است که حدودهفتاد مایلی جنوب نوار ساحلی آرورنین درخلیج بالار قرارگرفته است (در حقیقت بزرگ‌ترین جزیره مشهور سواحل سرزمین میانه)

به روایت افسانه،این جزیره دماغه شرقی جزیره بزرگتری به نام تول اره سئا«جزیرۀ تنها» است که اولمو (خداوند گار آب‌ها)هنگام انتقال جزیره بزرگ به سرزمین آمان که اقوام وانیار و نولدور را با خود به همراه می‌برد، از آن جدا کرده است. گفته می‌شد که مایا اوسه اغلب به جزیره بالار می‌آمد. این جزیره به خاطر مرواریدهایش که در آبهای کم عمق اطراف آن به حد وفوروجود داشت، مورد توجه بود. این مرواریدها توسط مردم گیردان جمع آوری می‌شد و آنها مرواریدها را به طورمجانی به ارباب الف‌هامی‌دادند. تاکنون در موردطبیعت یا موقعیت اسکان جزیره مطلبی نگفته‌ایم ولی واضح است که دست کم در آغاز دوران سوم یا احتمالا قبل از آن مسکونی بوده است. علاوه بر الف‌های دریایی، جزیره بالار توسط مردم نارگوتروند کشف شده است و تورگون پس از نبرد داگور براگولاخ در سال ۴۵۵ (اوایل دوران جدید) برای مردم گوندولین در این جزیره پناهگاه ساخت. از این پس او کشتیهایی را برای جستجوی آمان و یاری جستن از والار روانه کرد اما هیچگونه موفقیتی بدست نیاورد. جزیره بالار پس از تخریب بندرگاه در سال ۴۷۲ (دوران اول) و هنگامیکه گیردان وگیل- گالاد فرار کرده و در آنجا اقامت گزیدند به مرکز مهمی تبدیل شد. تا زمانیکه به قطعیت نرسیده‌ایم باید عنوان کرد که احتمالا کشتی ائارندیل به نام وینگیلوت در اینجا ساخته شد و دیگر اینکه دریا نورد [ائارندیل] از بندرگاه گیردان واقع در جزیره بالار به سوی غرب رهسپار شد.

توضیحات :

تالکین در کتاب «ریشه شناسی» بر این باور است که کلمه بالار از بالاره به مفهوم (ارباب قدرتمند) مشتق شده است. اشاره او به مایا اوسه است که گفته می‌شد اغلب به جزیره بالار رفت و آمد داشته است. (تاریخ سرزمین میانه جلد ۵، راه گمشده و سایر نوشته‌ها- ریشه شناسی)

جاده‌ای به جا مانده از دوران دوم، پادشاهی شمالی آرنور را به پادشاهی جنوبی گوندور متصل می‌ساخت. جاده در اصل از فورنوست در دوردست‌های شمال آغاز می‌شد و هزاران فرسنگ به سوی جنوب در دل اریادور پیش می‌رفت، و سپس از میان شکاف کالن‌آردون و زمین‌هایی که بعدها روهان نام گرفت، می‌گذشت. زمان جنگ حلقه، بخش زیادی از این جاده به ویرانه تبدیل شده بود گرچه هنوز در بخشی که با نام «راه سبز» شناخته می‌شد قابل استفاده بود.

جاده‌ای که از چهار راه اوسیگیلات و در دامنه‌ی کوهپایه‌های افل دوات، همچنین در طول ایتیلن شمالی به سمت شمال می‌رفت. در انتهای شمالی، به سمت راست می‌پیچید و چهل مایل به سمت شمال شرق می‌رفت تا آنکه به دروازه‌ی سیاه موردور می‌رسید.

سال ۱۹۴۴ دوران سوم، جاده شمالی، صحنه‌ی نبرد بین گوندور و ارابه‌سواران بود. شاه اوندوهر در این جنگ کشته شده بود اما فرمانده‌ی سپاهش، مینوتار، در عقبه‌ی جاده، جایی که راه به سمت شمال شرق می‌رفت جنگید. مینوتار کشته شد و نیروهای تحت امرش مغلوب شدند، اما زمان کافی را برای بازیابی و اتحاد دوباره‌ی باقی مانده‌ی نیروهای گوندور به دست آمد. اندکی بعد از آن، در نبرد اردوگاه، ائارنیل توانست ارابه‌سواران را غافلگیر کرده و به کلی نابود کند.