آردا، دنیای تالکین سایت طرفداران تالکین در ایران. جایی برای گفتگو در مورد ارباب حلقه ها و دیگر آثار تالکین به زبان فارسی
- پیش از دوره اول
- دوران اول
- دوران دوم
- دوران سوم
خواندن و نوشتن:
قواعد زبانهای الفی:
پیش از دوره اول:
- الفی معمول (Common-Elvish):
به زبانی اطلاق می شود که توسط الف ها در زمانی که نخست در «سرزمینهای بزرگ»پدید آمدند، قبل از رسیدن به
«والینور» استفاده می شد. البته مدارک زیادی از این زبان در دسترس نیست، اما چیزهای زیادی از اطلاعات داده شده می توان استنباط کرد.
- الفی اولیه (Proto-Elvish):
نامی برای حالت تغییر شکل گرفته ای از این زبان است. و شمال گویشهای لمبرین (Lemberin) و آواری (Avarin) می شود. در اصل تالکین این زبان را برای الف های اورومه می خواست، و به همین دلیل قرار بود این زبان جزوی از زبان «والار» باشد. اما سرانجام تالکین نظر خود را تغییر داد و تبدیل به زبان الف های اولیه و زبانی جدا از «والار» شد.
در ضمن عبارت Proto-Eldarin (اِلدارین اولیه) نیز برای این زبان استفاده می شود. چون دقیقا مشابه یکدیگر هستند و تنها تفاوتشان در این است که زبان اِلدارین اولیه گویشهای Lemberin و Avarian را ندارد. گویشهایی که تقریبا هیچ اطلاعاتی از آنان در دسترس نیست. در عوض مخفف های این دو زبان دقیقا شکل یکدیگرند و باهم اشتباه گرفته می شوند.
- والارین (Valarian):
زبان والارها در والینور است. در حقیقت ممکن است حالتهای مختلفی از والارین وجود داشته باشد. چون کلمات استفاده شده در این زبان دقیقا مشابه زبانی به نام Mahal هستند که والار آئوله آنرا ساخته و به دورف ها تعلق دارد.
- اِلدارین (Eldarin):
شامل چند زبان است که توسط الف های والینور استفاده می شده، مانند «لیندارین» یا «اینگویی کوئندیا» و «کوئنیای والینوری» که آخری تقریبا با زبان «کوئنیای استاندارد» فرق می کند. با این حال ممکن است که کلمه «اِلدارین» به زبانی اطلاق شود که توسط «اِلدار» ها استفاده میشده و در این صورت شامل زبان نولدورین (Noldorin) نیز می باشد.
- زبان کوئنیا (Quenya):
این زبان در ابتدا توسط الف های والینور قبل از دوران اول استفاده می شده و از آن زمان تا به حال به همان صورت باقی مانده است: به عنوان زبانی ادبی-کتابی و تقریبا در همه جا.
- تلرین (Telerin):
پیش از دوره اول توسط الف های آلکوالونده، در والینور استفاده می شده است. و ممکن است هنوز هم در آنجا یا در «بندرگاههای خاکستری» استفاده شود. این نام را برای زبان «تلرین» که در آمان «قلمرو قدسی» استفاده می شده به کار می بریم، اما این کلمه به گویشهای مختلفی از زبان بلریاند هم گفته میشود ، چون که توسط الف های «تلری» استفاده می شدند.
- نولدورین قدیم (Old Noldorin)
احتمالا قبل از دوران اول استفاده می شده است، توسط الف های نولدور والینور، یا الف های ایلکورین از بلریاند. حتی قبل از دوره اول هم تو بلریاند از این زبان استفاده میشده است، چون «کرتاس دائرون» قبل از دوره اول خطی برای نوشتن این زبان ساخته است.
به نظر می آید تا زمانی که نولدورها زبان «وانیار» را ( هنگامی که در آمان بودند) به رسمیت نشناخته بودند، هردو گروه الف ها از این زبان استفاده می کردند.
دوران اول:
- زبان کوئنیا (Quenya):
در بلریاند و در طی دوران اول نیز استفاده می شده است، و با وجودی که توسط «تینگول» -شاه الف های سیندار- صحبت کردن به این زبان ممنوع شد، اما به عنوان یک زبان خانگی نولدورها و زبان اصلی برخی از آدمیان (اداین) باقی ماند.
- زبان ایلکورین-انواع لهجه ها (Ilkorin):
این زبانها توسط الف های ایلکورین در بلریاند دوره اول استفاده می شده و عبارتند از:
- ایلکورین (Ilkorin) – لهجه اصلی و کلی
- دوریاترین (Doriathrin) – لهجه ای که به صورت اختصاصی در منگروت استفاده می شده.
- دانیان (Danian) – که به آن «اوسیریاندب» هم می گویند، و توسط الف های سبز «اوسیریاند» استفاده می شده. (از لحاظ تاریخی ممکن است که این زبان به زبان «ناندورین» در دوره دوم و به زبان «سیلوان» در دوره سوم تغییر کرده باشد، اما هیچ مدرک زبانی در اختیار نیست.)
- فالاترن (Falathren) – توسط الف های ساحل «فالاس» در سواحل «بریتومبار» یا «اگلارست» و احتمالا در دهانه رود «سیریون» استفاده می شده. (تالکین از این زبان به عنوان جد زبانهای آلمانی یا هند-اروپایی یاد کرده.)
- زبان نولدورین – انواع لهجه ها (Noldorin):
لهجه های نولدورین شامل چندین زبان مختلف می شوند که چندان ارتباطی با یکدیگر ندارند. زبان نولدورین توسط الف های «نولدور» در دوران اول در بلریاند استفاده می شده و ارتباط نزدیکی با لهجه های »ایلکورین» دارد:
- لهجه میتریم: توسط مردمان خاندان «فینگولفین»
- لهجه نارگوتروند: توسط مردمان خاندان «فینرود فلاگوند»
- لهجه گوندولین: توسط مردمان خاندان «تورگان»
- لهجه پسران فیانور و پیروانش
- لهجه مول-نولدورین یا خدمتکاران
- لهجه لمبی (Lembi) :
این لهجه و لهجه های دیگر دارک-الف ها در بلریاند و قسمتهای شرقی آن، نیز نامهای مختلفی دارند اما از آنها اطلاعات کمی در دسترس است.
- زبان تالیکسا (Taliksa):
بعدها تالکین این ایده های خود را چنین زبانی برای اداین بلریاند بسط داد. دو زبان «هالادین» و «مالاچیان» هم در دوره اول پدید آمدند . ممکن است که اداین زبانهایی را که با آن صحبت می کردند به عنوان یک «زبان دوم» به دورف های هم زمان خود منتقل کرده باشند.
- زبان دورفی (Dwarvish)
این زبان نیز به مقدار کمی از «دورف های کوچک» در بلریاند در دوره اول دیده شده است.
- زبان اورکی (Orkish)
این زبان نیز در دوره اول در بلریاند وجود داشته، در حالیکه اسامی بیشتر اورک به زبان الفی «سیندار» بوده است. حدااقل در مقابل الف ها چنین اسامی ای داشتند.
دوران دوم:
- زبان کوئنیا (Quenya):
در دوران دوم توسط نولدورهایی که به تول-ارسیا بازگشتند استفاده می شده و هنوز نیز استفاده می شود.این نوع کوئنیای اولیه (که طرز نوشتن آن فرق می کند) در بخش فرهنگ لغت کوئنیا، در کتاب های «داستانهای گمشده» آمده است.
- زبان کوئنیای نومه نوری (Numenorean Quenya):
نوعی از کوئنیا زبان ادبی خاندان نومه نورها در دوره دوم بود و برای همین از عبارت «کوئنیای نومه نوری» برای متمایز ساختن آن از دیگر شاخه های زبان کوئنیا استفاده می شود.
همچنین این زبان به عنوان زبان ادبی برتر توسط گیلگالاد و دیگر الف های نولدور در سواحل سرزمین میانه استفاده می شد، همینطور توسط کلبریمبور و نولدورهای اره گیون، الروند و خانواده اش در ریوندل، و گالادریال در لوتلورین.
- زبان نومیش (Gnomish):
با اسم دیگر «گولدوگرین» در دوره دوم توسط نولدورهایی که به تول-ارسئا بازگشتند استفاده میشده، و با توجه به دیدگاه تالکین این یک حالت اولیه از زبان سیندار بوده است. از نظر زبان شناسی، این زبان بیشتر به لهجه های ایلکورین شباهت دارد تا به نولدورین یا به سیندارین (که در کتاب ارباب حلقه ها استفاده شده).به هرحال در بخشی از کتاب های «داستاهای گمشده» به این زبان اشاره شده است.
- نولدورین (Noldorin):
در دوره دوم و سوم در سرزمین میانه استفاده می شده است.ممکن است که زبان معمول نولدورهای اره گیون، اهالی خاندان الروند و نیز دونه داین (در هردوی سرزمین های نومه نورها قبل از سقوط و پادشاهی آرنور در شمال و گوندور در جنوب) بوده باشد.
زبان نولدورین توسط دورف ها در دوره دوم زیاد استفاده می شده است. به خصوص در موریا، و می توان این زبان را در نقشه اصلی «تور» پیدا کرد که در «اره بور» ساخته شده.
- ناندورین (Nandorin):
نام زبانی است که توسط الف های سبز در شرق کوههای مه آلود در دوران دوم استفاده می شده است.
- آدوانیک (Aduanic):
در نومه نور در دوران دوم استفاده می شده، به خصوص در قشر پایین جامعه. به نظر می رسد که این زبان دارای فرمهای مختلفی باشد.این زبان قبل از نابودی نومه نور دوباره به سرزمین میانه بازگشت. و منبع بسیاری از لهجه هاست که به نام وسترون (Westron) شناخته شده اند و در اومبار، تارباد، گوندور و نقاط میانی آنها استفاده می شده اند.
- زبان سیاه (The Black Speech):
سازنده آن والار ملکور بوده و در دوره دوم توسط سارون استفاده می شده و او بوده که آنرا تکمیل کرده. او میخواست این زبان را جایگزین زبان عمومی سرزمین میانه سازد.
دوران سوم:
- زبان کوئنیا (Quenya):
در دوره سوم به عنوان زبان ادبی توسط الف هایی که در کرانه غربی زندگی می کردند و همینطور در ریوندل و لورین استفاده میشد. و هنوز نیز در بین دونه داین استفاده میشود، و نیز توسط برخی هابیت های تحصیل کرده.
- زبان کوئنیای اِنتی (Entish Quenya):
به صورتی که در دوره سوم استفاده می شد ممکن است که بنوان آنرا یکی از شاخه های زبان کوئنیا به حساب آورد. به این دلیل که این زبان شامل بسیاری از لغات زبان کوئنیا می باشد که از زبانی که الف ها به ایشان آموختند برداشته اند.
انت ها همچنین زبانی مخصوص به خود داشتند به نام «انتی» که کس دیگری نمیتوانست آنرا بیاموزد. درختهای فنگورن حتی زبان «وسترون» نیز بلد بودند و ممکن است که سیندارین یا حتی ایلکورین را نیز آموخته باشند.
- سیندارین (Sindarin):
در دوران سوم در سرزمین میانه استفاده می شد. این زبان ، زبان معمول اهالی خانه الروند بود و نیز زبان دونهداین در گوندور و آرنور. ممکن است زبان خانگی شاه «تراندویل» پدر لگولاس از سیاه بیشه هم باشد.
- زبان سیلوان – لهجه ها (Silvan):
لهجه های زبان سیلوان در دوره سوم توسط الف های لورین و سیاه بیشه استفاده می شده. زبان الف های سیاه بیشه را به اصطلاح لهجه الف های بیشه می گویند.
- وسترون (Westron):
زبان معمول فانیان در دوره سوم بود، و لهجه های آن در بین اهالی گوندور، بری، و دیگر مکانها استفاده می شده است. این زبان، دستور زبان قابل توجهی دارد، که هنوز منتشر نشده است و لغات کمی دارد که اکثرشان منتشر شده اند. لهجه های منحصر به هر منطقه عبارتند از :
- روهانیش: زبان روهیریم ها و مردمان روهان (دارای دو فرم «قدیم» و «متداول»)
- هابیتیش: زبان هابیت ها در هردو قسمت شایر و استورس.
- دالیش: که تنها کلمه «تراگو» از این زبان شناخته شده ، که نام اصلی «اسماگ»-اژدهای طلایی- بوده است.
- پیش-نومه نوری (Pre-Numenorean):
که در حقیقت پیش زمینه زبان وسترون بود، و در منطقه هایی اطراف اردنیمرایس استفاده می شده است.
- زبان دانلندینگ ها (Dunlending):
در شرق و جنوب کوه های مه آلود استفاده می شد.
- زبان هارادریم ها (Haradrim):
در جنوبی ترین نقاط گوندور استفاده می شد.
- زبان دروگ ها (Drugs):
که در دوران اول نیز همانند دوره سوم، و در حوالی اردنیمراس استفاده می شده. توسط آدمیانی که زمانی از مردمان نومه نور بودند و از خاندان هالت.
- زبان دورفی (Dwarvish):
با اسم مخفی«خازادول». زبان آسانی نیست، اما کلمات آن از دوره اول در بلریاند استفاده می شده. و از دوره سوم توسط دورف های «دراز ریش» در بسیاری از مکانهای سرزمین میانه استفاده شده. این زبان یک زبان خصوصی است و به نظر می آید فقط دورف ها آنرا بلدند. تنها استثناها گندالف و گالادریل هستند.
- زبان اورکی -یا زبان سیاه پست تر (Orkish):
در دوره سوم توسط گروههای مختلف اورک ها مخصوصا اورک ها موریا، ایزنگارد، و موردور استفاده می شده. گفته شده که این زبان دارای لهجه های زیادی نیز می باشد.
آیا اورکها زبان و خط ویژه ای داشته اند. لطفا در این زمینه توضیح دهید
تا جایی که بنده اطلاع دارم اورک ها از زبان سیاه استفاده می کردند که سائورون براشون ساخته بود.اما خط ویژه ای نداشتند.
سلام میخواستم بدونم که این زبان های به طور کامل توسط خود تالکین ایجاد شدن یا این که ریشه ای هم در واقعیت دارند و در حقیقت مردمی بودند که به این زبان یا لاقل به زبانی مشابه صحبت کنند که تاکین از اون ها الهام گرفته باشه …
زبان اورک ها با زبان سیاه متفاوت است لطفا اطلاعات بیشتری بدید
تالکین یه زبان شناس بود و البته با مطالعه زبان های دیگر مانند زبان های گاولیک و زبان ولزی و فنلاندی و زبان های هندو اروپایی زبان های الفی سیندارین و کواِنیا و زبان سیاه و زبان دورفی و … رو ساخته …ولی خوب بیشتر کار خودش بوده و تنها الگو برداری کرده…