آردا، دنیای تالکین سایت طرفداران تالکین در ایران. جایی برای گفتگو در مورد ارباب حلقه ها و دیگر آثار تالکین به زبان فارسی
جی. آر. آر. تالکین (CBE, FRSL) نویسنده، شاعر، نقاش، زبان‌شناس و استاد دانشگاهی بود که بیش از همه به عنوان خالق آثار فانتزی هابیت و فرمانروای حلقه‌ها شناخته می‌شود.
برخلاف تقریباً تمامی راویان آثار فانتزی، وی خود را تنها مترجم کتبی خیالی می‌داند که به نحوی به دست او رسیده و او آنان را از زبان‌های مختلف به انگلیسی و زبان‌های دیگر آشنا در تاریخ بشری ما بازگردانده تا برایمان قابل درک باشند. تالکین چندین روایت مختلف برای چگونگی رسیدن این آثار به دست خود را نگاشته بود اما همه آنها پس از پیشرفت مجموعه داستان‌های او که خود آنان را رشته افسانه می‌نامید، منسوخ شده هستند (نظیر داستان‌های مرتبط با آلفواین و… جایی در دنیای فعلی تالکین ندارند و نباید جدی گرفته شوند) و هرگز فرصت نیافت تا آنها را مطابق دنیای خیالی متأخر خود بنویسد. اما بیاییم نگاهی داشته باشیم به بخشی از این تاریخچه خیالی که مطابق رشته افسانه فعلی او است.
نکته‌ای قابل توجه در خصوص «کتاب سرخ سرحد غربی» وجود دارد و آن این است که این کتاب ۱ جلد نبوده، بلکه ۵ جلد حاوی محتواهایی است که در پایین به طور کامل به آن پرداخته‌ایم؛ و آثار موجود نه از این کتاب، بلکه از نسخۀ بازنویسی شدۀ «کتاب تاین» در میناس تی‌ریت یا نسخه‌هایی از آن نگاشته شده است، به سبب اینکه اصل یا نسخه‌های مستقیم کتاب سرخ اکنون در دست نیست و اطلاق «کتاب تاین» یا نسخ بعدی به منشا چیزی که تالکین به صورت خیالی آن را ترجمه کرده، صحیح‌تر از «کتاب سرخ سرحد غربی» است. بیشتر این توضیحات خلاصه‌ای از سرآغازی است که تالکین برای کتاب یاران حلقه نوشته بود.
همانطور که در بالا خواندیم، وقایع سه‌گانه ارباب حلقه‌ها برگرفته از کتابی به نام «کتاب سرخ سرحد غربی» است. این کتاب که در حقیقت یادداشت‌های خصوصی خود بیل‌بو بود که با خود به ریوندل برد و بعدها فرودو آن را به همراه اوراق پراکنده‌ای از یادداشت‌های بی‌شمار به شایر بازگرداند و در طی سال ۲۲-۱۴۲۰ ت.ش تقریباً تمام صفحات باقی مانده را با روایت خود از جنگ پر کرد که ما با محتویات این مجلد در کتاب بازگشت شاه آشنا می‌شویم که حاوی ۸۰ فصل بود و صفحات آخر آن فصل برای سم کنار گذاشته شده بود. بخشی از کتاب که با دستخط بیل‌بو نوشته شده بود، حاوی چنین عناوینی بود که پشت سر هم خط خورده بودند:
خاطرات من. سفر غیرمنتظرۀ من.
آنجا و بازگشت دوباره.
و رویدادهای بعدی.
ماجراهای پنج هابیت.
قصۀ حلقۀ بزرگ.
تألیف بیل‌بو بگینز براساس مشاهدات خود او و روایت‌های دوستانش. آنچه ما در جنگ حلقه انجام دادیم.
اینجا دستخط بیل‌بو به پایان می‌رسید و فرودو پس از او نوشته بود:
سقوط
فرمانروای حلقه‌ها
و
بازگشت شاه
(مطابق مشاهدات مردم کوچک؛ خاطرات بیل‌بو و فرودو اهل شایر، به انضمام روایت‌های دوستان‌شان و دانش خردمندان)
به همراه گلچینی از کتاب‌های حکمت به ترجمۀ بیل‌بو در ریوندل.
حالا این گلچین یا ضمیمه، احتمالاً درون یک جعبه، سه مجلد بزرگ با جلد چرمین سرخ رنگ نگهداری می‌شد که بیل‌بو آن را به عنوان هدیۀ وداع به فرودو بخشیده بود. این سه جلد حاوی عمده دانشی است که ما در مورد روزگار پیشین آردا می‌دانیم. به این چهار مجلد، جلد پنجمی نیز در سرحد غربی افزودند که شامل تفاسیر، تبارشناسی و مطالب دیگر مرتبط با اعضای هابیتِ یاران حلقه بود.
اصل کتاب سرخ اکنون در دست نیست، اما نسخه‌های بسیاری به خصوص از جلد نخست آن برای استفادۀ فرزندان و اعقاب ارباب سام‌وایز استنساخ شده است. هر چند مهم‌ترین نسخه‌ها برای خود تاریخچه‌ای جداگانه دارد. این نسخه را در سمیال‌های بزرگ نگاه می‌داشتند اما آن را در اصل به دستور بزرگ‌ترین نوۀ پسری پره‌گرین در گوندور نوشته و تکمیل کرده بودند. این نسخه با تمام جزئیات دقیقاً مطابق نسخۀ تاین در میناس تی‌ریت است که توسط فین‌ده‌گیل انجام شده بود. این کتاب نسخه‌ای بود که به دستور شاه اله‌سار از کتاب سرخ پریانات استنساخ کرده بودند و تاین پره‌گرین آن را هنگام بازگشت به گوندور برایش آورده بود.
بدین ترتیب کتاب تاین، اولین نسخه‌برداری از کتاب سرخ و شامل همۀ چیزهایی بود که بعدها از قلم افتاد یا گم شد. در میناس تی‌ریت حاشیه‌های بسیاری بر آن نوشتند و اصلاحات بسیاری به ویژه در مورد نام‌ها، واژه‌ها و نقل‌قول‌های زبان اِلفی انجام گرفت. همچنین به آن، روایت‌های خلاصه‌ای را از داستان آراگورن و آرون افزودند که در بیرون از حدود روایت جنگ قرار می‌گرفت. در کتاب اظهار شده است که داستان کامل را باراهیر نوۀ فارامیرِ کارگزار، اندکی پس از درگذشت شاه نوشته است. اما اهمیت عمدۀ نسخه فین‌ده‌گیل در این است که تنها نسخه دارای «ترجمه‌های بیل‌بو از زبان الفی» است. او آن را با استفاده از تمام منابع قابل دسترس در ریوندل، اعم از افراد زنده و آثار مکتوب تنظیم کرده بود. ولی از آنجا که مطالب این اثر تقریباً مربوط به وقایع روزگاران پیشین است و فرودو از آن کمتر استفاده کرده است، در اینجا از این کتاب بیشتر سخن نمی‌گوییم. این ۳ جلدی ترجمه‌های بیل‌بو احتمالاً شامل آینولینداله، والاکوئنتا، کوئنتا سیلماریلیون و دیگر آثار مرتبط با تاریخ الفی است که بعداً در کتاب‌هایی نظیر سیلماریلیون، قصه‌های ناتمام، تاریخ سرزمین میانه و… منتشر شده است. البته لازم به ذکر است این مطالب صرفا حاوی وقایعی است که الف‌ها در آن حضور مستقیم دارند، مطالب مرتبط با انسان‌ها نظیر تاریخ نومه‌نور، از ظهور تا سقوط، حکایت سالیان و فرهنگ عامۀ دوران دوم به طور کلی توسط کاتبان میناس تی‌ریت براساس اسناد و اطلاعات باقی مانده در گوندور و آرنور و حاصل سفرهای مریادوک به ریوندل به دست آمده و در نسخ موجود در آنجا حاشیه نویسی یا افزوده شده است.
آثار دیگری نیز وجود دارند که در آثار منتشر شده توسط خود تالکین یا پسرش بدان اشاره شده است. از آنها می‌توان فرهنگ گیاهان طبی شایر (بخش دربارۀ علف چُپُق در سرآغاز کتاب یاران حلقه، برگرفته از این کتاب یا نسخه‌هایی از آن است)، تاریخ‌شماری سال‌ها و واژه‌ها و نام‌های قدیمی در شایر اشاره کرد که آنان نیز توسط مریادوک نگاشته شده بودند.
