دروازه‌های موریا (درهای دورین)

خزد-دوم کهن، که بعدها موریا نامیده شد، دو دروازه داشت. یک دروازه‌ی غربی که به اره‌گیون گشوده می‌شد و یک دروازه‌ی شرقی که به دره‌ی ناندوهیریون باز می‌شد. عبارت «دروازه‌های موریا» در اصل می‌تواند به هر کدام از این دروازه‌ها اشاره داشته باشد، و یا هر دوی آنها، اما در عمل این عبارت نادر تنها برای دروازه‌ی غربی به کار می‌رود، همان که بر آن ایتیل‌دین، که یاران حلقه برای ورود به موریا از آن بهره جستند، نقش بسته است.

بسیار پیش از آنکه یاران حلقه وارد موریا  شوند (مشخصا در سال ۱۶۹۷ دوران دوم، نزدیک پنج هزار سال پیشتر) دروازه‌های موریا در برابر نیروهای سائورون که در اریادور تاخت و تاز می‌کردند بسته شد. این حقیقت که یک لشکر کامل از اورک‌ها هم نمی‌توانست در آن نفوذ کند نشان می‌دهد که دروازه‌ها تا چه حد مستحکم (و دارای افسون قوی) بودند. دفاع دورف‌های خزد-دوم از دروازه‌ها بود که آن دشمنی عمیق بین دورف‌ها و اورک‌ها  را سبب شد که پیامدهای عمیقی در تاریخ پیش رو داشت.