تالکین و اینترنت

هنگامی که شهرت به چیزی اضافه شود، عطش افراد برای دانستن پیرامون آن شخص، موضوع یا چیز افزوده شده و در پی آن بعضی افراد به دلیل برداشت اشتباه از یک موضوع، به خاطر جذب مخاطب یا دلایل دیگر ممکن است باعث به وجود آمدن اطلاعات نادرستی شوند که با سرعت نشر بالای مطالب در اینترنت، پیدا کردن ریشه و تصحیح آن امری تقریبا غیرممکن می شود و به صورت تصاعدی بر تعداد این مطالب نادرست افزوده خواهد شد. در این مقاله سعی بر این شد که با جمع آوری برخی از این موارد نادرست یا ناقص که در محیط اینترنت و یا بین طرفداران رواج داشت و ارائه توضیح به صورت خلاصه برای هرکدام از موارد ذکر شده، یک منبع فارسی برای افزایش آگاهی طرفداران در باب چنین موضوعی داشته باشیم.

Little by little, one travels far
(اندک اندک، یک نفر مسافتی طولانی می پیماید)

این جمله که شباهتی بسیار به ضرب المثل «قطره قطره جمع گردد، وانگهی دریا شود» دارد، در اصل ترجمه انگلیسی یک جمله به کار رفته در آموزش زبان اسپانیایی است. این جمله که در هیچکدام از نوشته های تالکین یافت نمی شود و او هیچ گاه چنین جمله ای را به کار نبرده و نباید به هیچ عنوان آن را به وی نسبت داد.

---

A single dream is more powerful than a thousand realities
(یک رویا قدرتمندتر از هزاران واقعیت است)

این جمله ممکن است در چشم زیبا بنماید اما در صورتی که با نحوه تفکر تالکین آشنا باشید، این جمله برایتان احساس عجیبی خواهد داشت که کاملا احساس صحیحی است. این جمله که در ابتدا بر روی پوستر طراحی شده فیلم انیمیشنی ارباب حلقه ها اثر رالف باکشی توسط گرافیست مشهور، تام یونگ [۱]، پدیدار شده است:

در اصل این یک جمله از رمان فن شا [۲] نوشته ناتانیل هاتورن [۳] به شکل زیر است:

that dream of undying fame, which, dream as it is, is more powerful than a thousand realities

این اشتباه تا بدین حد فراگیر بوده است که برخی از اجناس استدیوی وتا [۴] مرتبط با رشته افسانه تالکین با چنین جمله ای به فروش می رسند.
در نتیجه این یک سخن از تالکین نیست و نباید به او نسبت داده شود.

---

Not all who wander are lost

شاید خیلی از خوانندگان فکر کنند این جمله به اشتباه در اینجا قرار گرفته، اما اگر اندکی با هم جلو برویم، اشتباهی را در متن پیدا خواهیم کرد. جمله ی اصلی به صورت زیر است:

Not all those who wander are lost
(هر که سرگردان است گم گشته نیست)

بله، کلمه those در جمله ابتدایی وجود ندارد و حتی محصولاتی با این جمله ناقص به فروش می رسد {لینک} و به حجم انتشار این اشتباه حتی بین کسانی که طرفدار رشته افسانه نیستند و تنها این جمله را مشاهده می کنند افزوده می شود. البته شاید بگویید یک کلمه تفاوت زیادی ایجاد نمیکند، اما جمله ای متفاوت از جمله ی اصلی را نمی توان به صاحب اثر نسبت داد.

---

Fantasy is escapist, and that is its glory
(فانتزی، فرار کردن است، و همین مایه افتخار آن است)

در صورتی که مقاله چرا فانتزی می خوانیم یا «در باب داستان پریان» را خوانده باشید، تالکین تعریف متفاوتی از فانتزی و این حرکتی که به اشتباه فرار نام گرفته است ارائه می دهد که خواندن آن برای درک اشتباه این جمله خالی از اشتباه نیست:

مورد بعدی «رهایی» است. منتقدین گاهی آنرا به اشتباه فرار از دنیای واقعی تصور می‌کنند و به سخره می‌گیرند. رهایی حتی ممکن است قهرمانانه باشد اما فرار اینطور نیست. چرا انسانی که زندانی شده و می‌خواهد به خانه خود بازگردد باید مورد تمسخر قرار گیرد؟ اگر نمی‌توان از زندان بیرون رفت، فکر کردن به موضوعاتی غیر از زندان و زندانبان چه اشکالی دارد؟ تالکین معتقد است: «دنیای بیرون به این دلیل که زندانی نمی‌تواند آنرا ببیند غیر واقعی نیست». رهایی زندانی در خیال، نوعی مقاومت است. زمانی فرا می‌رسد که انسان می‌خواهد از سر و صدا و آلودگی و بی‌رحمیِ نمادهای صنعتی، از گرسنگی و فقر و غم و اندوه و بی‌عدالتی و مرگ، گریزی به پرواز بی صدا و دلپذیر پرنده بزند، و بی خیال در آسمان به پرواز درآید یا همچون ماهی در اعماق دریا شنا کند یا همچون آهوان در جنگل بدود.

هنگامی که می دانیم تالکین چنین نظری دارد، ارتباط دادن این جمله به تالکین کار اشتباهی نیست؟ به هر حال این جمله از صفحه ۲۹ مقاله «زبان شب: مقاله ای بر فانتزی و علمی تخیلی [۵]» نوشته فانتزی و علمی تخیلی نویس، اورسله کی. لگویین [۶] گرفته شده است که این یک سخن از تالکین نیست و نباید به او نسبت داده شود، اما متاسفانه محصولات و مطالب بسیاری با این جمله به نام تالکین وجود دارد.

---

It simply isn’t an adventure worth telling if there aren’t any dragons
(یک ماجراجویی ارزش تعریف کردن ندارد وقتی اژدهایی در آن نیست)

شاید به نظر برسد این جمله به خاطر کلمات ماجراجویی و اژدها و شباهت به داستان بیلبو بگینز از تالکین است، اما در اصل جمله ای کتاب زیادیِ ساده [۷] نوشته سارا بن برائنوک [۸] است و شکل کامل جمله به صورت زیر است:

Always remember, it’s simply not an adventure worth telling if there aren’t any dragons

که پس از این می توان نتیجه گرفت این جمله از تالکین نیست و نباید به اون نسبت داده شود.

---

Living by faith includes the call to something greater than cowardly self-preservation
(زندگی کردن با ایمان شامل تمسک جستن به چیزی عظیم تر از بزدلانه از خود محافظت کردن است)

شاید تنها ارتباط این جمله با تالکین این است که اولین بار در کتاب پیدا کردن خدا در ارباب حلقه ها [۹] توسط کرت برونر [۱۰] و جیم ویر [۱۱] نوشته شده است. در صورتی که به متن کتاب نگاهی کنیم، میبینیم چنین جمله ای تنها توسط نویسنده برای بخشی از کتاب خود نوشته شده و بعد ها در مکان هایی نظیر گودریدز [۱۲] به اشتباه این جمله به تالکین نسبت داده شده است.

---

Even the smallest person can change the course of the future
(حتی کوچک ترین افراد نیز می توانند در تغییر شکل آینده موثر باشند)

سخنی که گالادریل در فیلم ارباب حلقه ها ساخته شده توسط پیتر جکسون می گوید از دید بسیاری سخن تاثیرگذار و مهمی است و با بطن داستان هماهنگی دارد، اما این جمله ی زیبا در هیچ کجای کتاب، نوشته های تالکین و گفته های وی وجود ندارد و ساخته شده توسط عوامل این فیلم است و نسبت دادن آن به جی. آر. آر. تالکین حرکتی بس نادرست.

---

You can only come to the morning through the shadow
(تو فقط از میان سایه می توانی خود را به صبح برسانی)

با وجود معنای خوبی که می توان از آن برداشت کرد، این جمله شاید یکی از بحث برانگیز ترین بخش ها باشد چون جمله به شکل تقریبا مشابهی در کتاب دو برج وجود دارد:

For a while they stood there, like men on the edge of a sleep where nightmare lurks, holding it off, though they know that they can only come to morning through the shadows.

از منظر شکل ظاهری شاید تفاوت ها اندک باشد اما به هرحال شکلی جدید دارد و نمی توان آن را از تالکین دانست، به علاوه ملاک ما تنها شکل ظاهری است و با شباهت آن، دو جمله یکسان اند؟ یا باید به عمق و مفاهیم از دست رفته در این تغییر هم توجه کرد؟ در حالت نادرست این جمله تنها هدفی امیدبخش دارد اما در کتاب دو برج پس از توصیف سرزمین دهشتناک میان کوه های خاکستری و باتلاق های مردگان در سایه با چنین بندی در صفحه ۴۶۲ کتاب دو برج مواجهیم:

مدتی آنجا ایستادند، همانند آدم‌هایی که در آستانۀ خواب قرار دارند، خوابی که کابوس در آن کمین‌شان را می‌کشد، و آن را به تأخیر می‌اندازد، هر چند می‌دانند که فقط از میان سایه‌ها می‌توانند خود را به صبح برسانند. روشنایی گسترش یافت و خشن‌تر شد. چاله‌های تشنه‌لب و پشته‌های مسموم به طرزی هولناک واضح شدند. خورشید بالا آمده بود و در میان ابرها و بیرق‌های دراز دود راه می‌پیمود، اما حتی آفتاب نیز ملوث بود.

آیا اینجا صبح و روشنایی، معنی مشابهی با جمله ناقصی که به تالکین نسبت داده می شود دارد؟ کابوسی در سایه در ابتدای این صفحه شرح داده می شود، با آمدن صبح معنای امیدبخش دارد؟ باتلاق مردگانی که اساس آن براساس گفته ی خود تالکین برگرفته از تجربیات تلخ وی در نبرد خونین سمّه در شمال فرانسه در طول جنگ جهانی اول است. تغییر جمله و بیرون کشیدن آن از متن اصلی علاوه بر تغییر شکل ظاهری، معنا و نوع کاربرد آن را هم تغییر داده است و نمی توان آن را یک جمله از تالکین خواند.

---

در انتها توجهات را به یک تصویر جلب می کنم:

مردی مسن با لباس و شمایلی شبیه به پروفسور آکسفوردی مورد بحث این مقاله که در نقاط مختلف اینترنت به اشتباه جی. آر. آر. تالکینِ علاقه مند به گیاهان نامیده می شود و تصاویر دیگری که به تنهایی یا به همراه همسرش ادیت در باغچه ای داشته، باعث تقویت چنین باور نادرستی می شود، اما واقعا این تصویر مربوط به شخص جی. آر. آر. تالکین است؟
در صورتی که تصویری با کیفیت در اختیار داشته باشید با بزرگ کردن تصویر از روی چهره می توان تشخیص داد که این فرد جان رونالد روئل تالکین نیست؛ اما کار ما همین جا به پایان نمی رسد و اگر به دنبال منبع این تصویر باشیم، در کتاب آلمانی مردمان باغچه [۱۳] این تصویر با نام کلارنس الیوت [۱۴] چاپ شده است که اسکن صفحه ی مربوط به کتاب را در پایین می توانید مشاهده کنید:

و مهم ترین جمه این بخش: فرد داخل این تصویر جان رونالد روئل تالکین نیست.

---

در این مقاله سعی شد برخی از مهم ترین مطالب موجود در بخش های مختلف اینترنت و جامعه که به اشکال مختلف به اشتباه به تالکین نسبت داده می شد معرفی و بررسی شود تا خوانندگان با داشتن چنین اطلاعاتی، قبل از اشتراک هرچیز یا نسبت دادن چیزهایی که از منابع آن مطمئن نیستیم اندکی دست به جستجو زده و از صحت آن به طور دقیق باخبر شوند و در این مورد خاص، نه مطالب موجود سایت هایی نظیر گودریدز یا وبلاگ ها و سایت هایی که سخنان افراد را منتشر می کنند، ویکی پدیا یا حتی گروهی از تهیه کنندگان رسمی فیلم (مثلا استدیوی وتا) نمی توانند منبع موثقی بوده و همیشه بررسی آثار جی. آر. آر. تالکین بهترین گزینه برای تشخیص درستی یا نادرستی مطالب موجود در اینترنت است.
البته میزان این جملات نادرست و اشتباهات به خاطر ذات سریع اینترنت بسیار زیاد بوده و در هر لحظه به تعداد آن افزوده می شود که به خاطر حجم بالای آن امکان بررسی همه آن ها نیست (در یک مورد خاص سایتی اقدام به ارسال ۱۰ جمله از تالکین کرده بود که ۷ عدد از آن ها نادرست بود!) اما امید است روش پیش گرفته شده در این مقاله برای خوانندگان به سان چراغ ائارندیل روشنگر مسیر تاریک و نامشخص موجود در پیش رو باشد.

• منبع: www.thetolkienist.com

پانوشت‌ها:

[۱] Tom Jung
[۲] Fanshawe
[۳] Nathaniel Hawthorne
[۴] WETA Workshop
[۵] The Language of the Night: Essays on Fantasy and Science Fiction
[۶] Ursula K. Le Guin
[۷] Simple Abundance
[۸] Sarah Ban Breathnach
[۹] Finding God in the Lord of the Rings
[۱۰] Kurt Bruner
[۱۱] Jim Ware
[۱۲] Goodreads
[۱۳] Als die Gärtner Tweed trugen
[۱۴] Clarence Elliott