«ماجراهای تام بامبادیل» نام مجموعه اشعاری است که جان رونالد روئل تالکین، شاعر، نویسنده و زبان شناس بریتانیایی ابتدا به صورت پراکنده سروده و بعدها این اشعار در سال ۱۹۶۲ و در زمان حیات تالکین جمعآوری شده و به چاپ رسیده است.
این نویسندهی پرآوازهی بریتانیایی که بیشتر به خاطر خلق جهان آردا و نگارش سهگانهی ارباب حلقهها مشهور است در سه شعر از شانزده شعر این کتاب به روایتهای مربوط به زندگی «تام بامبادیل» پرداخته است و بقیه این اشعار نیز که در همان جهان خیالی اتفاق میافتد به قصههای کوتاه، حیوانات افسانهای و حکایتهای این چنینی میپردازد اما ارتباطی با رشته افسانه و داستانهای پیشین ندارد.
این مجموعه اشعار همچنین با عنوان «تام بامبادیل و دیگر اشعار کتاب سرخ» در ویرایشهای مختلف و در سالهای متعدد در بریتانیا چاپ و منتشر شده است.
کاراکتر تام بامبادیل شخصیتی کلیدی ولی درعین حال بسیار مرموز است، او ساکن جنگل قدیمی است و در قلمروی خود قدرتهای بینظیری دارد. او همچنین با اینکه شخصیتی خیرخواه و نیکاندیش است اما هیچ نشانهای از واکنش و ایستادگی در برابر اربابان تاریکی از خود نشان نمیدهد. گفته میشود زمانی که ارباب تاریکی به جهان آردا آمد تام بامبادیل از قبل آنجا بود.
برخی از این ترانهها در آلبوم «میرود راه پیوسته تا آنسو» خوانده شده توسط دونالد سوان آمده است.
این اثر در ایران توسط رضا کیامحمدی در سال ۱۳۹۸ به فارسی بازگردانی شده است.