خ

لقبی که برای هر والای بزرگ، و به طور اخص برای مانوه به کار می‌رفت. بیستمین شاه نومه‌نور، آر-آدوناخور، در صدد شد تا این لقب را غصب کند، خداوندگار غرب معنی اسم وی (آر-آدوناخور) می‌باشد.

از اسامی والار، توانایان و باشندگان کهن که به سرزمین والینور در غرب جهان حکم می‌راندند. این یک اصطلاح نادر است، و بنابراین مورد استفاده حقیقی آن نامعین است. علیرغم به کار رفتن شکل مذکر (اربابان)، به نظر می‌رسد که این عنوان به همه والار اشاره دارد (از جمله هفت والیر یا ایزدبانوان).

از القاب معمول والار – چهارده باشنده قدرتمند که قبل از جهان وجود داشتند – و برای هدایت و سامان جهان، آن زمان که هست شد، در آن فرود آمدند. آنان در ابتدا در جزیره‌ای به نام آلمارن در سرزمین میانه مسکن داشتند، اما پس از آن که ملکور در صدد انتقام جویی‌اش آن منزلگاه را ویران ساخت، به آمان ...

 لقبی داده شده به مانوه، و ترجمه ای آزاد از کنیه وی، سولیمو.

 هفت والایی که هنگام ورودشان به آردا کالبدهای مذکر به خود گرفتند، این هفت والا عبارت اند از: مانوه، اولمو، آئوله، اورومه، ماندوس، لورین و تولکاس. مانوه: شاه برین آردا که بر فراز تانیکوئتیل مسکن دارد. همسر وی واردا است. اولمو: خداوندگار آب‌ها، که اختیار و حکمرانی دریاها و رودهای آردا را دارد، و به تنهایی در تالارهای زیر دریای ...