جاده‌های مردگان (مغارهای زیر ارد نیمرایس که در تسخیر ارواح بود)

قلمرویی زیرزمینی، زیر کوهستان سفید، بالای دره‌ی رود مورتوند. محل اقامت مردگان در دوره‌ی سوم. مردانی بودند که ایزیلدور به جهت شکست سوگند وفاداری، ایشان را نفرین کرد که در سرزمین میانه باقی بمانند تا آن زمان که وارث حقیقی وی، آن‌ها را به کمک بخواند.

نکته:

۱-ایزیلدور، شاه مردگان و مردم او را نفرین کرد که تا سوگند شکسته‌ی خود را محقق نسازند آرام نگیرند. همین نفرین، عامل تسخیر جاده های مردگان به دست این مردم شد. ایزیلدور، پیش از رفتن به جنگ با سائورون آن‌ها را نفرین نموده و چنین بیان کرد: «و اگر غرب قوی‌تر از ارباب سیاه شمایان درآید، شما و مردمان شما را نفرینی نهم…» (بازگشت شاه، کتاب دوم). به راستی که غرب قوی‌تر از سائورون ظاهر شد ولی نه تا سال ۳۴۴۱ دوره‌ی دوم، حدود یازده سال پس از زمانی که ایزیلدور کلمات مذکور را ادا کرده بود.

۲-نمی‌توان با قطعیت گفت که جاده‌ها بلافاصله پس از جاری شدن نفرین اشغال شدند یا خیر. شاید انتقال آن‌ها چندین سال یا حتی چندین دهه طول کشیده باشد.

با این همه، نفرینی که بر جاده‌های مردگان جاری گشت از اولین سقوط باراد-دور تأثیر گذاشت و تاریخ بالا نیز از همین روست. سال ۳۰۱۹ دوره‌ی سوم، هشتم مارس، تاریخی است که آراگورن مردگان را جاده‌هایشان به بیرون، به سمت محقق شدن نهانی سوگندشان هدایت کرد و پس از آن جاده‌های مردگان تهی شد. خود مردگان اما، تا چند روز، تا زمانی که آراگورن در پلارگیر، روز سیزدهم مارس آن‌ها را رها کرد باقی ماندند.