لیکنتروپ جان! واقعاً مرسی و دستت درد نکنه. کارت فی نفسه ارزشمنده. البتّه ترجمه یه سری قواعد داره که تا وقتی مطالعش نکنی، از اهمّیتشون باخبر نمی شی. از اونجایی که بندۀ حقیر دانشجوی رشتۀ مترجمی ام و خوب، سر کلاس اساتیدی بزرگوار نشسته ام(مخصوصاً یکیشون بود که ازش خیلی چیز یاد گرفتم، ولی الان رفته روسیه برای گرفتن دکترا. جاش خیلی خالیه!)، اینجا هم درس پس می دم و یه چند نکته ای رو یاد آوری می کنم.
1- اوّلین اصل توی ترجمه، انتقال کامل مفهوم زبان مبدا هست و این باید تا جایی که ممکنه، بدون کم و کاست و بدون اضافه کردن مفهومی جدید صورت بگیره. توجّه کن که گفتم تا جایی که ممکنه. به هر حال بعضی مفاهیم رو از زبان مبدا یا نمیشه منتقل کرد و یا اگر منتقل کنیم، چیز جالبی از آب در نمیاد.
2- شناخت زبان مقصد و امکانات اون برای مترجم بسیار ضروریه. آقای علیزاده توی همایش به من گفت که مطالعات زیادی در آثار نثر قدیم فارسی داشته. می تونید تاثیر این مطالعات رو توی ترجمۀ سیلماریلیون ببینید.
3- رعایت سبک نوشتاری و یا گفتاری متن در دست ترجمه. یعنی اگر که مثلاً متن محاوره ای نوشته شده، باید محاوره ای هم ترجمه بشه، اگر رسمی بود، خوب رسمی و ... .
4- یکی از بزرگترین اشکالات و یا بهتره بگیم اپیدمی های ترجمه، اپیدمی معنای نخست و یا همان معنای معروف و متداول کلمۀ مورد ترجمه هست. این یعنی اینکه، مترجم یا برای کلمه ای از قبل، برابری در ذهن خودش داره و به محض دیدن اون کلمه فوراً از همون برابر استفاده می کنه و یا اینکه اصلاٌ معنای کلمه ای رو نمی دونه و برای پیدا کردن معناش به دیکشنری مراجعه می کنه؛ اونو باز می کنه؛ مدخل مورد نظر رو پیدا می کنه و اونوقت اوّلین معنای نوشته شده تو اون مدخل رو به عنوان برابر مناسب اون کلمه انتخاب می کنه. توجّهت رو جلب می کنم به ترجمۀ یکی از نخستین پاراگراف های کارِت: The main palace at the center had originally been created by the mystical binding of more than a hundred giant, ancient trees. Bent in together, they had formed the skeleton of the rounded center, over which the stone and vines had been set. کاخ اصلی در مرکز قرار داشت و حقیقتا از پیوست جادویی بیش از صد درخت غول آسا و باستانی به وجود آمد بود. در کنار هم درختان, اسکلت مرکز دایره وار را بر روی جایی که تاک ها وسنگ ها قرار داشتند شکل داده بودند.
توجّه کن به برابر هایی که برای این کلمات و یا عبارات انتخاب کرده ای: 1- حقیقتاً :originally 2- در کنار هم : Bent in together . حالا اونا رو با به ترتیب از بالا به پایین با این برابرها جایگزینشون کن(در واقع امتحان کن ببین بهتر میشه یا نه؟): 1- در اصل 2- در هم تنیده
در ضمن توی ترجمۀ جملۀ ذیل، موصول رو اشتباهاً به جایی ربطش دادی که خوب، مفهوم رو عوض می کنه؛ این دیگه یه خطای نحویه....over which the stone and vines had been set.... ترجمۀ شما: ...بر روی جایی که تاک ها وسنگ ها قرار داشتند... .
ترجمۀ صحیح: ...که تاک ها و سنگ ها بر روی آن قرار داشتند....
خوب، توی ترجمۀ شما، مرکز نامبرده روی تاک ها و سنگ ها قرار گرفته در صورتی که توی جملۀ انگلیسی این تاک ها و سنگها هستند که روی مرکز قرار گرفته اند.
البتّه نکاتی که یه مترجم موقع ترجمۀ یک کار باید ر عایتشون کنه زیادن. به شماکه معلومه استعداد البتّه فوق العاده ای داری پیشنهاد می کنم که ماهنامۀ مترجم رو آبونه بشی؛ فوق العاده است! (البتّه من یکی دو شمارش رو مطالعه کرده ام ولی هنوز خودم آبونش نشدم!)
این مثال هایی که زدم، برای اکثرمون قابل فهم بود و مربوط به همون اوایل کارِت می شد، بی نیاز از نظر دیگر اعضای آردا نیستیم که آردا پر از مترجمه.
گذشته از همۀ اینها بی تعارف باید گفت که استعداد و از اون مهمتر همّت خیلی خوبی تو کار داری، با یه کم کارِ بیشتر و مطالعۀ آثار ترجمه شدۀ خوب(دوباره لوتر ترجمۀ آقای علیزاده رو بخون، منتها این دفعه با دید یک مترجم)، بدون شک مترجمی عالی از خودت خواهی ساخت.
بازهم می گم، این چیزایی که گفتم فقط درسی بود که از اساتیدم گرفته بودم و اونها رو خدایی ناکرده به حساب چیز دیگه ای نذار.